อิทธิพลของการเปิดรับสื่อสังคมออนไลน์ การรู้เท่าทันสื่อ และความรอบรู้ด้านสุขภาพ ที่ส่งผลต่อพฤติกรรมการบริโภคผลิตภัณฑ์เสริมอาหารของวัยรุ่นหญิง ในเขตกรุงเทพมหานคร

Abstract

การศึกษาวิจัยครั้งนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษา การเปิดรับสื่อสังคมออนไลน์ของวัยรุ่นหญิงในเขตกรุงเทพมหานคร การรู้เท่าทันสื่อผลิตภัณฑ์เสริมอาหารของวัยรุ่นหญิงในเขตกรุงเทพมหานคร ความรอบรู้ด้านสุขภาพในการบริโภคผลิตภัณฑ์เสริมอาหารของวัยรุ่นหญิงในเขตกรุงเทพมหานคร พฤติกรรมการบริโภคผลิตภัณฑ์เสริมอาหารของวัยรุ่นหญิงในเขตกรุงเทพมหานคร และความสามารถของการเปิดรับสื่อสังคมออนไลน์ การรู้เท่าทันสื่อ และความรอบรู้ด้านสุขภาพที่สามารถร่วมกันทำนายพฤติกรรมการบริโภคผลิตภัณฑ์เสริมอาหารของวัยรุ่นหญิงในเขตกรุงเทพมหานคร กลุ่มตัวอย่างเป็นวัยรุ่นเพศหญิงที่มีอายุตั้งแต่ 13 – 24 ปี ที่อาศัยในเขตกรุงเทพมหานคร จำนวน 400 คน เลือกตัวอย่างแบบชั้นภูมิ โดยแบ่งออกเป็น 3 กลุ่มเขต ได้แก่ กลุ่มเขตเมือง กลุ่มเขตต่อเมือง และกลุ่มเขตชานเมือง ใช้แบบสอบถามเป็นเครื่องมือในการเก็บรวบรวมข้อมูล และนำข้อมูลมาวิเคราะห์โดยสถิติที่ใช้ในการวิเคราะห์ข้อมูล ได้แก่ ค่าร้อยละ ค่าเฉลี่ย ส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน และทดสอบสมมติฐานโดยใช้การวิเคราะห์ความถดถอยเชิงพหุ (Multiple Linear Regression) แบบขั้นตอน (Stepwise Regression) ซึ่งกำหนดค่านัยสำคัญทางสถิติ ที่ระดับ 0.05 ผลการวิจัยพบว่า กลุ่มตัวอย่างส่วนใหญ่เป็นเพศหญิงที่มีอายุ 16 – 18 ปี อาศัยอยู่ในเขตต่อเมือง จบการศึกษาระดับมัธยมศึกษาตอนต้น ประกอบอาชีพนักเรียน/นักศึกษา มีรายได้ต่ำกว่า 9,000 บาท ในส่วนของการเปิดรับสื่อสังคมออนไลน์พบว่า มีการเปิดรับสื่อเกี่ยวกับผลิตภัณฑ์เสริมอาหารบนสื่อ Tik-Tok มากที่สุด โดยระยะเวลาในการเปิดรับสื่อใน 1 สัปดาห์ อยู่ในระดับการเปิดรับเป็นประจำทุกวัน และระยะเวลาในการเปิดรับสื่อในแต่ละครั้ง อยู่ในระดับการเปิดรับชม 20 นาทีขึ้นไป ส่วนความถี่ในการเปิดสื่อ Tik-Tok ในรูปแบบคลิปวิดีโอ อยู่ในระดับเปิดรับเป็นประจำทุกวัน ในส่วนของการรู้เท่าทันสื่อ พบว่า อยู่ในระดับมาก โดยมีการประเมินค่าสื่อที่เกี่ยวกับผลิตภัณฑ์เสริมอาหารมากที่สุด ด้านความรอบรู้ด้านสุขภาพ พบว่า อยู่ในระดับมาก โดยมีการตรวจสอบข้อมูลผลิตภัณฑ์เสริมอาหารมากที่สุด ด้านพฤติกรรมการบริโภคผลิตภัณฑ์เสริมอาหาร พบว่าอยู่ในระดับมาก โดยมีวิธีการเลือกซื้อผลิตภัณฑ์เสริมอาหารมากที่สุด ส่วนผลการทำนายพฤติกรรมการบริโภคผลิตภัณฑ์เสริม พบว่า การเปิดรับสื่อสังคมออนไลน์ การรู้เท่าทันสื่อ และความรอบรู้ด้านสุขภาพ สามารถร่วมกันทำนายพฤติกรรมการบริโภคผลิตภัณฑ์เสริมอาหารของวัยรุ่นหญิง ในเขตกรุงเทพมหานครได้ โดยสร้างเป็นสมการทำนายคือ Y (พฤติกรรมการบริโภคผลิตภัณฑ์เสริมอาหารของวัยรุ่นหญิงในเขตกรุงเทพมหานคร) = 0.316 + 0.484 (ความรอบรู้ด้านสุขภาพ) + 0.223 (การเปิดรับสื่อสังคมออนไลน์) + 0.173 (การรู้เท่าทันสื่อ) สามารถอธิบายความแปรปรวนของพฤติกรรมการบริโภคผลิตภัณฑ์เสริมอาหารได้ร้อยละ 64.3

This research is intended to study Social media exposure of female adolescents in Bangkok; Media literacy concerning dietary supplements among female adolescents in Bangkok; Health literacy in dietary supplement consumption of female adolescents in Bangkok; Dietary supplement consumption behaviors of female adolescents in Bangkok; and The predictive capacity of social media exposure, media literacy, and health literacy in determining dietary supplement consumption behaviors of female adolescents in Bangkok. The sample consisted of 400 female adolescents aged 13–24 years living in Bangkok, selected using stratified sampling. The sample was divided into three area groups: urban, suburban, and peripheral zones. Data were collected through questionnaires and analyzed using descriptive statistics such as percentages, means, and standard deviations, as well as hypothesis testing using stepwise multiple linear regression analysis at a significance level of 0.05. The findings revealed the following: Most participants were aged 16–18 years, resided in suburban areas, had completed junior high school, were students, and had a monthly income below 9,000 THB. Social media exposure related to dietary supplements was highest on TikTok, with daily exposure and average viewing durations of over 20 minutes per session. TikTok video clips were accessed most frequently daily. Media literacy was rated highly, with media evaluation skills concerning dietary supplements being the most prominent. Health literacy was also rated at a high level, particularly in the area of verifying dietary supplement information. Dietary supplement consumption behaviors were reported at a high level, with the product selection method being the most significant. The regression analysis showed that social media exposure, media literacy, and health literacy could jointly predict dietary supplement consumption behaviors among female adolescents in Bangkok. The prediction equation is: Y (Dietary Supplement Consumption Behaviors) = 0.316 + 0.484 (Health Literacy) + 0.223 (Social Media Exposure) + 0.173 (Media Literacy) This model explains 64.3% of the variance in dietary supplement consumption behaviors.