ปัจจัยที่ส่งผลต่อความยั่งยืนของโซ่อุปทานอุตสาหกรรมยางพารา กรณีศึกษา: อุตสาหกรรมยางพารา ในเขตอำเภอดอยหลวง จังหวัดเชียงราย

Abstract

การวิจัยครั้งนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อเปรียบเทียบน้ำยางพาราและยางพาราก้อนถ้วย ที่ส่งผลต่อคุณภาพชีวิตเกษตรกรชาวสวนยางพาราด้านเศรษฐกิจ สังคมสิ่งแวดล้อม และสุขภาพ ในเขตอำเภอดอยหลวง จังหวัดเชียงราย โดยใช้วิธีในการวิจัยแบบผสมผสานระหว่างการวิจัยเชิงคุณภาพและการวิจัยเชิงปริมาณ ใช้วิธีการสุ่มตัวอย่างแบบเจาะจง ซึ่งกลุ่มตัวอย่างที่ใช้ในการศึกษาคือ การเก็บแบบสอบถามจากเกษตรกรชาวสวนยางพารา อำเภอดอยหลวง จังหวัดเชียงราย จำนวน 105 คน และการสัมภาษณ์เชิงลึกจากผู้เชี่ยวชาญจากสหกรณ์เจ้าของสวนยางพารา จำนวน 4 คน ผลการศึกษาเกษตรกรผู้ผลิตน้ำยางพาราพบว่า เศรษฐกิจส่งผลต่อคุณภาพชีวิตเกษตรกรชาวสวนยางพาราผู้ผลิตน้ำยางพารา ในขณะที่สังคมสิ่งแวดล้อม และสุขภาพไม่ส่งผลต่อคุณภาพชีวิตเกษตรกรชาวสวนยางพาราผู้ผลิตน้ำยางพารา ส่วนผลการศึกษาเกษตรกรผู้ผลิตยางพาราก้อนถ้วยพบว่า สุขภาพส่งผลต่อคุณภาพชีวิตเกษตรกรชาวสวนยางพาราผู้ผลิตยางพาราก้อนถ้วย ในขณะที่เศรษฐกิจ และสังคมสิ่งแวดล้อมไม่ส่งผลต่อคุณภาพชีวิตเกษตรกรชาวสวนยางพาราผู้ผลิตยางพาราก้อนถ้วย อย่างมีนัยสำคัญทางสถิติที่ระดับ 0.05 และเมื่อทำการเปรียบเทียบปัจจัยที่ส่งผลต่อความยั่งยืนของโซ่อุปทานอุตสาหกรรมยางพารา ระหว่างเกษตรกรชาวสวนยางพาราผู้ผลิตน้ำยางพาราและยางพาราก้อนถ้วย พบว่าปัจจัยด้านเศรษฐกิจ สังคมสิ่งแวดล้อม และสุขภาพ ของเกษตรกรชาวสวนยางพาราผู้ผลิตน้ำยางพาราและยางพาราก้อนถ้วย ไม่แตกต่างกันอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติที่ระดับ 0.05 และจากการสัมภาษณ์เชิงลึกพบว่า การผลิตน้ำยางพาราส่งผลให้คุณภาพชีวิตเกษตรกรชาวสวนยางพารามีความเป็นอยู่ที่ดี และมีความยั่งยืนทั้งในด้านเศรษฐกิจ สังคมสิ่งแวดล้อม และสุขภาพมากกว่าการผลิตยางพาราก้อนถ้วย

The purpose of this researching is for comparing between the cost of rubber latex and rubber cup lump which are concerned about the quality of life of rubber agriculturist, environment and health of the people who live in the area of Doi Laung District, Chiang Rai. Along with this Mixed Methods Research between the quantitative research and qualitative research by using purposive sampling such as 105 questionnaires from 105 rubber agriculturists and in-depth interviewing from 4 Rubber plantation owner cooperative ltd. The result are; Economic situation has effects with the quality of life of rubber agriculturists while the community environment and health does not effects for rubber agriculturists. On the other hand; economic situation and community environment does not effects with rubber agriculturists who produce rubber cup lump which we can prove by using statistical significance of 0.05 including the comparing between demand and supply chain. According to the in-depth interview, we found that the production of producing rubber latex will support rubber agriculturists have better quality of life. Especially in the long run in both economic constantly, environment and health than producing rubber cup lump.