ปัญหาความรับผิดของอินฟลูเอนเซอร์ (Influencer) ในการโฆษณารีวิวสินค้า

Abstract

อินฟลูเอนเซอร์ (Influencer) ถือว่าเป็นบุคคลที่มีอิทธิพลกับคนจำนวนมากบนโลกสื่อ สังคมออนไลน์ในปัจจุบันที่สามารถสร้างความสนใจ กำหนดค่านิยม พฤติกรรมหรือทัศนคติของกลุ่มเป้าหมายในการตลาดสื่อสังคมออนไลน์ โดยเฉพาะในประเทศที่มีการใช้สื่อสังคมออนไลน์หรือโซเชียลมีเดีย (Social Media) เป็นจำนวนมากเช่นประเทศไทย การที่ผู้บริโภคมีความสามารถในการเข้าถึงข้อมูลได้ง่าย ส่งผลให้พฤติกรรมในการเลือกซื้อสินค้าหรือบริการต่าง ๆ เปลี่ยนไป ผู้บริโภคมีแนวโน้มที่จะเปิดรับข้อมูลข่าวสารของสื่อสังคมออนไลน์มากยิ่งขึ้น และเปลี่ยนพฤติกรรมมาใช้ช่องทางการสื่อสารออนไลน์เป็นหลักในการค้นหาเพื่ออ่านรีวิวประกอบการตัดสินใจเลือกซื้อสินค้าหรือบริการต่าง ๆ เป็นเหตุให้ในปัจจุบันนี้ธุรกิจหลากหลายวงการต่างลงทุนงบประมาณทางการตลาดไปกับการตลาดแบบอินฟลูเอนเซอร์ (Influencer Marketing) คือกลยุทธ์ทางการตลาดที่อาศัยอิทธิพลของอินฟลูเอนเซอร์บนโลกออนไลน์ ทั้งผู้เชี่ยวชาญเฉพาะด้าน ดารา เน็ตไอดอล และอาจรวมไปถึงบุคคลธรรมดาทั่วไป ให้เป็นผู้เผยแพร่ข้อมูลของสินค้าหรือบริการต่าง ๆ ออกไปในวงกว้าง โดยอาศัยการสร้างสรรค์เนื้อหารีวิวที่มีเอกลักษณ์ มีความเชี่ยวชาญเฉพาะด้าน ไม่ว่าจะเป็นโพสต์บทความ รูปภาพ วิดีโอ เป็นเครื่องมือทางการตลาดเพื่อสื่อสารเผยแพร่ข้อมูลของสินค้าหรือบริการต่าง ๆ สู่ผู้บริโภคกลุ่มเป้าหมาย ซึ่งแม้การตลาดแบบอินฟลูเอนเซอร์ จะก่อให้เกิดผลดีทั้งต่อผู้ประกอบธุรกิจในแง่ของภาพลักษณ์ในการโน้มน้าว และต่อผู้บริโภคในแง่ของการมีแหล่งข้อมูลสำหรับช่วยในการตัดสินใจ แต่อย่างไรก็ตาม ด้วยลักษณะของการรีวิวโดยใช้อินฟลูเอนเซอร์มีได้หลากหลายรูปแบบ ทั้งการรีวิวด้วยข้อมูลตามความเป็นจริง การรับจ้างรีวิว การรีวิวเปรียบเทียบ ซึ่งอาจก่อให้เกิดผลกระทบต่อชื่อเสียงทางการค้าของผู้ประกอบธุรกิจอื่น ก่อให้เกิดความรับผิดต่อตัวผู้รีวิว และอาจก่อให้เกิดผลเสียหายต่อผู้บริโภคได้ในขณะเดียวกัน กฎหมายคุ้มครองผู้บริโภคด้านโฆษณาของไทยนั้นยังไม่มีบทบัญญัติครอบคลุมถึงการรีวิวแนะนำสินค้าหรือบริการไว้อย่างชัดเจน ทำให้ไม่สามารถปรับใช้เพื่อควบคุมพฤติกรรมต่าง ๆ หรือกำหนดกรอบในการรีวิวได้อย่างครอบคลุม จึงก่อให้เกิดการรีวิวในลักษณะที่อาจกระทบต่อสิทธิของผู้บริโภค กระทบสิทธิผู้ประกอบธุรกิจรายอื่นโดยไม่เป็นธรรม และก่อให้เกิดความรับผิดต่อผู้รีวิวได้โดยง่าย แตกต่างจากกฎหมายของประเทศที่เลือกศึกษา เช่น ประเทศสหรัฐอเมริกา และประเทศสิงคโปร์ ที่มีการกำหนดหลักเกณฑ์ในการรีวิวแนะนำสินค้าในกฎหมายที่เกี่ยวกับการคุ้มครองผู้บริโภคอย่างชัดเจน เพื่อให้สามารถทำการรีวิวและโฆษณาได้อย่างถูกต้อง ซึ่งสามารถช่วยแก้ปัญหาความรับผิดที่อาจเกิดต่อผู้รีวิว ส่งเสริมการพัฒนาการตลาดแบบอินฟลูเอนเซอร์ และการแข่งขันทางการค้าเพื่อประโยชน์ของผู้บริโภคโดยชอบธรรม

Influencers are considered individuals who have significant influence over a large audience on social media today. They can generate interest, set values, and shape the behaviors or attitudes of target groups in social media marketing. This is particularly true in countries with widespread use of social media, such as Thailand. The ease of consumer access to information has altered purchasing behaviors, with consumers more likely to accept information from social media and use online communication channels to search for reviews before deciding to buy products or services. Consequently, many businesses are investing in influencer marketing, a strategy that leverages the influence of online influencers including experts, celebrities, internet idols, and even ordinary individuals to disseminate information about products or services widely. They create unique and specialized content, such as posts, pictures, and videos, to communicate product or service information to target consumers. While influencer marketing benefits businesses by enhancing their image and influencing consumers by providing information for decision-making, the varied nature of influencer reviews whether factual, paid, or comparative can affect the commercial reputation of other businesses, create liability for reviewers, and potentially harm consumers. Thai consumer protection laws regarding advertising do not clearly cover product and service reviews, making it difficult to regulate behaviors or set comprehensive guidelines for reviews. This can lead to reviews that unfairly impact consumer rights and the rights of other businesses, and expose reviewers to liability. This contrasts with countries like the United States and Singapore, which have clear guidelines in consumer protection laws for product recommendations, allowing for proper review and advertising practices. These regulations help address potential liabilities for reviewers, promote the development of influencer marketing, and ensure fair competition to the benefit of consumers.