การปกป้องสิ่งบ่งชี้ทางภูมิศาสตร์และเครื่องหมายการค้าไทยในต่างประเทศ: กรณีศึกษาซอสพริกศรีราชา

Abstract

ซอสพริกศรีราชาหรือคำว่าศรีราชา เป็นพื้นที่ทางภูมิศาสตร์ของประเทศไทย นอกจากนั้นยังเป็นสิ่งบ่งชี้ทางภูมิศาสตร์และเครื่องหมายการค้าของประเทศไทยอีกด้วย แต่ปัจจุบันมีการนำคำดังกล่าวไปใช้กับสินค้าและจดทะเบียนเป็นเครื่องหมายการค้าในประเทศสหรัฐอเมริกาจึงเกิดประเด็นข้อกฎหมายว่าเป็นการกระทำที่ถูกต้องหรือไม่ จึงต้องการทำการศึกษาการให้ความคุ้มครองสิ่งบ่งชี้ทางภูมิศาสตร์และเครื่องหมายการค้าของประเทศไทยที่ไปปรากฏในต่างประเทศ รวมถึงศึกษาสภาพปัญหา ข้อเท็จจริงที่ปรากฏ และแสวงหาแนวทางแก้ไขเยียวยา สภาพปัญหาและข้อเท็จจริงที่ปรากฏที่มีการนำคำว่า ซอสพริกศรีราชาหรือคำว่าศรีราชา ไปใช้กับสินค้าและจดทะเบียนเป็นเครื่องหมายในประเทศสหรัฐอเมริกาส่งผลกระทบอาจทำให้ประชาชนสับสนหลงผิดถึงแหล่งกำเนิดของสินค้าและอาจส่งผลในด้านการเข้าสู่ตลาดและด้านการส่งออกของสินค้าไทยไปยังประเทศสหรัฐอเมริกา สารนิพนธ์ฉบับนี้จึงมุ่งทำการศึกษาหลักกฎหมายระหว่างประเทศที่ให้การคุ้มครองชื่อทางภูมิศาสตร์ รวมถึงหลักกฎหมายภายในของประเทศสหรัฐอเมริกาและประเทศไทยในเรื่องเครื่องหมายการค้าและสิ่งบ่งชี้ทางภูมิศาสตร์ เพื่อนำไปสู่แนวทางการปกป้องสิ่งบ่งชี้ทางภูมิศาสตร์และเครื่องหมายการค้าของประเทศไทย จากการศึกษาจึงพบว่าโดยหลักกฎหมายระหว่างประเทศกำหนดให้ประเทศภาคีต้องมีวิธีการทางกฎหมายในการให้ความคุ้มครองสิ่งบ่งชี้ทางภูมิศาสตร์ ประเทศสหรัฐอเมริกาจึงเลือกให้ความคุ้มครองในรูปแบบของเครื่องหมายการค้าประเภทเครื่องหมายรับรอง ฉะนั้นโดยทั่วไปชื่อทางภูมิศาสตร์จะไม่สามารถจดเป็นเครื่องหมายการค้าได้โดยตรง แต่ก็มีข้อยกเว้นที่จะสามารถนำไปจดทะเบียนได้โดยแสดงให้เห็นถึงความหมายที่สอง (Secondary Meaning) ของชื่อทางภูมิศาสตร์นั้น อันจะทำให้เครื่องหมายการค้าดังกล่าวมีลักษณะบ่งเฉพาะ ทั้งนี้ยังคงต้องประกอบกับเงื่อนไขอื่น ๆ ด้วย ประเทศไทยจึงควรเสนอแนวทางแก้ไขเยียวยาโดยอาศัยเหตุตามกฎหมายเครื่องหมายการค้าสหรัฐอเมริกา ในสองรูปแบบคือ รูปแบบที่หนึ่ง กรณีที่ยังไม่ได้นำชื่อทางภูมิศาสตร์ของประเทศไทยไปจดทะเบียน หรืออยู่ระหว่างกระบวนการจดทะเบียน และรูปแบบที่สอง กรณีที่ได้นำชื่อทางภูมิศาสตร์ของประเทศไทยไปจดทะเบียนเป็นเครื่องหมายการค้าแล้ว

Sriracha chili sauce or Sriracha is Thailand’s geographical area and also a geographical indication and trademark of Thailand. At present, however, this wording is used for overseas product and trademark registration in US. Therefore, this paper is a legal study about the protection of Thailand’s geographical indication and trademark used in abroad. This legal study covers all problems, fact findings and also solutions of the problems. The using of Sriracha or Sriracha chili sauce for the overseas product and trademark registration in US may cause confusion about an actual origin of the product and may affect an entering into overseas market and Thailand’s export to US. This Independent Study is to study about an international trade law both US and Thailand in part of geographical indication and trademark in order to find a solution for an international protection of Thailand’s geographical indication and trademark. Referring to the study of an international trade law, it specifies that member states have to prescribe legal protection measures of geographical indication. So, US choose to protect a certification mark which is a one type of the geographical indication. So, in general, the geographical name is prohibited for trademark registration directly in US. However, there is an exception by indicating a secondary meaning of the geographical name. This will help to maintain a specific geographical indication of that trademark. However it has to be considered together with other conditions. So, Thailand should offer 2 solutions under this problem by referring to US internal law. The first one is for the case that Thailand’s geographical name has not been registered or it is in process of trademark registration in abroad. The second one is for the case that the Thailand’s geographical name has already been registered as overseas trademark.